ACT is een nieuwe, schaalbare technologie voor koolstofarm cement waarmee een 70% lagere CO2-uitstoot mogelijk is in vergelijking met hedendaagse gemiddelde cementsoorten. Met deze nieuwe technologie wordt het klinkergehalte van cement tot wel 70% verlaagd, door het te vervangen met aanvullende cementachtige materialen (SCM’s) en in ruime mate beschikbare toeslagmaterialen zoals kalksteen.
ACT maakt gebruik van grondstoffen die al zijn goedgekeurd volgens cement- en betonnormen.
De ACT-technologie is ontwikkeld voor beton met een laag watergehalte en een geoptimaliseerde reologie, dankzij de toevoeging van specifieke chemicaliën.
ACT zeer schaalbaar dankzij de grondstoffen en apparatuur die tijdens de formulering worden gebruikt. ACT kan al vóór 2030 op grote schaal worden ingezet voor alle betontoepassingen met gebruik van de huidige industriële infrastructuren, waardoor er nauwelijks of geen extra investeringen hoeven te worden gedaan. De ETA creëert de kans voor de bredere cement- en betonsectoren om hetzelfde te doen. Bovendien biedt dit de mogelijkheid om de technologie wereldwijd op te schalen, aangezien deze goedkeuringen internationaal worden erkend.
De ACT-technologie is het resultaat van tien jaar onderzoek en investeringen door Ecocem om een duurzaam, koolstofarm, voordeling, eenvoudig te produceren en wereldwijd schaalbaar cement te ontwikkelen dat het potentieel voor decarbonisatie en de prestaties van overvloedig beschikbare vulmaterialen en lokaal gewonnen industriële en natuurlijke SCM’s maximaal benut.
Het is een complex samenspel van deeltjesgrootteverdeling, nieuwe superweekmakers en specifieke wisselwerkingen tussen de gebruikte grondstoffen. Het benodigde ACT-cementgehalte in het uiteindelijke betonproduct is vergelijkbaar met dat van conventioneel cement. Dit betekent dat de koolstofarme voordelen van het cement effectief worden overgedragen naar het beton. Belangrijk is dat beton gemaakt met ACT-cement dezelfde, of zelfs betere prestaties levert dan beton met conventioneel cement.
Dit maakt ACT tot een schaalbare en snel inzetbare technologie voor de grootschalige productie van cement. Met ACT wordt slechts 15-25% klinker gebruikt, terwijl conventioneel cement gemiddeld 70-80% klinker bevat.
De essentie is dat ACT het klinkergehalte in cement kan verlagen tot 70%. Dat zorgt ervoor dat er minder CO2 wordt uitgestoten tijdens de productie. Er kunnen diverse CO2-arme materialen worden gebruikt als klinkervervanger.
Klinker wordt vervangen door een koolstofarm cementachtig materiaal (SCM) zoals hydraulische of puzzolane materialen of vulstoffen, die afkomstig zijn uit zowel industriële als natuurlijke bronnen.
De voornaamste doelstelling is om ervoor te zorgen dat lokaal beschikbare SCM’s efficiënt kunnen worden gebruikt voor de productie van hoogwaardig cement en beton.
De huidige plannen van de cementindustrie zijn onvoldoende om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen. Zonder ingrijpende maatregelen zal de sector pas tegen 2050 significant CO2-arm zijn, wat veel te laat is om de opwarming tot 1,5°C te beperken. Het IPCC-rapport van 2023 onderstreept de urgentie om onze uitstoot te reduceren, en ACT kan hierin een sleutelrol spelen door de CO2-uitstoot met wel 50% te verlagen tegen 2030. Dit is essentieel om de 1,5°C-doelstelling wel te behalen.
CO2-arm cement is niet nieuw, maar de grootste uitdaging tot nu toe was de beschikbaarheid van voldoende grondstoffen. Ecocem heeft de afgelopen tien jaar geïnvesteerd in onderzoek naar duurzame, koolstofarme en betaalbare cementsoorten om deze uitdaging aan te pakken.
De forse vermindering van het klinkergehalte in cement, zonder afbreuk te doen aan de essentiële eigenschappen van beton als het populairste bouwmateriaal ter wereld – toepasbaarheid, sterkte, duurzaamheid en kosteneffectiviteit – is een doorbraak in de sector.
ACT is een cementsoort voor algemeen gebruik met een klinkergehalte van minder dan 25%. Ter vergelijking: conventioneel cement bevat 70-80% klinker. Klinker is verantwoordelijk voor 94% van de koolstofvoetafdruk van cement. Door het klinkergehalte drastisch te verlagen, vermindert ook de CO2-uitstoot evenredig.
En hoewel CO2-arm cement met een laag klinkergehalte al lang wordt gebruikt, is het altijd problematisch geweest om het duurzaam op grote schaal te produceren. ACT biedt de oplossing voor dit probleem.
Ecocem streeft ernaar de uitstoot van de cementindustrie wereldwijd snel te verminderen. Dit vereist samenwerking met toonaangevende producenten in de sector, om ACT breed beschikbaar en commercieel aantrekkelijk te maken. Het innovatieteam van Ecocem biedt daarbij technische ondersteuning.
Via het ACT-platform faciliteert Ecocem nauwe samenwerking met toonaangevende cement- en betonproducenten om de inzet van ACT te versnellen en uit te breiden. Dit omvat onder andere laboratoriumtrials voor certificering in verschillende landen, en aanpassingen van de technologie aan lokaal beschikbare secundaire cementachtige materialen (SCM’s). Het ACT-platform stelt bedrijven in staat de technologie snel en op grote schaal te optimaliseren.
De totale productiekosten van ACT, exclusief CO2-heffingen, zullen naar verwachting vergelijkbaar zijn met die van conventioneel cement. ACT kan concurreren met andere cementsoorten met een lager klinkergehalte.
Bovendien zullen de productiekosten en energie-intensiteit van ACT aanzienlijk lager zijn dan bij CCS- of CCUS-processen.
De heersende opvatting binnen de bedrijfstak is dat CCUS een van de voornaamste technologieën is voor het realiseren van vrijwel nul uitstoot. Dat maakt de ontwikkeling van CCUS-technologie heel belangrijk, maar CCUS is zeker geen wondermiddel. Deze technologie brengt hoge kosten met zich mee, vereist aanzienlijke investeringen en zal niet overal ter wereld gebruikt kunnen worden. Bovendien duurt het tot zeker 2035 voordat CCUS daadwerkelijk (op beperkte schaal) kan worden ingezet. CCUS moet niet het begin van de oplossing zijn, maar het einde ervan; de technologie kan het beste worden gebruikt om de resterende CO2-uitstoot weg te nemen aan het eind van het productieproces, nadat er met de oplossingen aan het begin daarvan, zoals ACT, geen winst meer te behalen valt.
CCUS vormt ook een flinke uitdaging op het gebied van energie-intensiteit. In het rapport ‘A Bridge Towards a Carbon Neutral Europe’ van het Institute for European Studies uit 2018 wordt geschat dat bij gebruik van CCS er in 2050 zo’n 12 TWh aan elektriciteit nodig zou zijn – per jaar. Het gebruik van CCUS vraagt nog meer energie, want CCUS is 25x zo energie-intensief als CCS.
Cement dat is geproduceerd met ACT is koolstofarm en kan zorgen voor een aanzienlijke verlaging van CO2-uitstoot voor 2030, dus voordat de CCUS-technologie is uitontwikkeld en zonder de torenhoge kosten daarvan. Om de doelstellingen voor 2030 te halen moeten we ons richten op alternatieve oplossingen voor uitstootverlaging op de korte termijn, oftewel het doel van 1,5°C.
Maar uiteindelijk zal het succes van ACT worden afgemeten aan een substantiële verlaging van de CO2-uitstoot door de hele bedrijfstak.